Schepdaal ... en zijn aardbeien

(in opbouw - logo ontworpen door onze Brasser)
Aardbeien ... op zijn Schepdaals ... 'jetbezen'!

Schepdaal had de eerste lokale aardbeienmarkt in onze streek ...
De tramlijn zorgde voor een snelle verbinding met Brussel.
Volgens de Masiuskring Lennik(Bijdragen derde reeks):
'De eerste markt werd geopend in Schepdaal, op initiatief van het gemeentebestuur, in juni1913.
De markt van Schepdaal zag verkopers komen van Bodegem, Lennik, Lombeek, Wambeek ...
Er werd gekocht, niet alleen direct aan de verbruikers, maar ook aan de tussenpersonen die de aardbeien leverden in Brussel, Luik, Namen ...'


Schepdaal en zijn aardbeien ... Een pagina uit weekblad 'Ons land' van 10.07.1926
(nu P-Magazine wel met andere 'acteurs' ...).


Duidelijk te herkennen in kostuum ... fruithandelaar/provincieraadslid Robert van Free (Robert Geeroms). Ook Fons Walckiers (grootvader van meester Erik)
fier met de handen in de zij bij zijn 'eerste aardbeien'. Heropening van de fruitmarkt 31 mei eind jaren '50.
De kruiwagen kreeg een groter broertje om meer bakken te kunnen vervoeren: een metalen 'tweewielkar' (zie rechts op de foto).
Er waren vroege en late aardbeiensoorten. De vroegste brachten heel wat geld in het laatje.
In de jaren '50 en '60 hebben heel wat Schepdaalse gezinnen zich met de winst van de aardbeien hun eerste koelkast, televisie, auto ... gekocht.


Foto van jaren 1950 ... de topjaren van de aardbeienmarkt Schepdaal.
Om 13 uur floot 'champetter' Claes de fruitmarkt op gang.
Ik herinner me dat de veldwachter enkele bakken dikke aardbeien uitgoot over de kasseien om
het bedrog van een teler aan te tonen (enkel bovenaan een laag dikke aardbeien en onderaan de kleinere).
De aardbeien werden verkocht in bakken volgens grootte: 'de dikke, de tussensoort en de kleine'.


Aardbeienpluk in Goudveerdegem (foto familie Roger De Camps).
Ondanks de lieve glimlach ...wie het ooit gedaan heeft voelt waarschijnlijk nog even de pijnlijke rug.
In 1920 waren in Schepdaal op 417 gezinnen er 271 die aardbeien kweekten voor de markt (dat is bijna 7 op 10) (volgens A. Masius Lennik).


Aardbeienpluk in de Keitskestraat/Goudveerdegem.
Let op de serres op wieltjes die op de rails konden verplaatst worden.
(foto familie Van der Voorde Erik)


Vertrek met paard en kar naar de aardbeienmarkt Schepdaal.
Ook vanuit Wambeek trokken op deze manier vele kwekers naar onze aardbeienmarkt.
Tijdens de kermisweek Goudveerdegem stonden vele Wambeekse karren op hun terugweg dan 'geparkeerd' ... om plezier te maken
op het orgelmuziek in de spiegeltent (bij Coppens/Dobbeleer).
Meerdere kermissen begonnen in die jaren met kermiszondag en eindigden een week later met 'KAT UIT' (de staart van de kermis).


Aardbeiententoonstelling in zaal Madelon (bij Free/bron Masiuskring Lennik).


Bron Masiuskring Lennik.
Klik op de foto voor het ganse artikel in PDF.

Niet al het Schepdaalse fruit werd op het Marktplein aangeboden ...
1963 - Goudveerdegem fruithandel Gaston Jacobs café 'De Verloren Hoek' in de Gysensstraat.
Als achttienjarige mocht ik vele keren als chauffeur de baas vervangen wegens gezondheidsredenen.
Fruitophaal in de vooravond met vrachtwagen bij de telers in de omgeving ...
buren brengen ook met kruiwagen hun geplukte aardbeien ... camion laden ...
's nachts om drie uur naar de vroegmarkt in Brussel (A.Dansaertstraat) in openlucht ...
camion afladen en bakken uitstallen ...
wachten op kopers ...
prijs afspreken met kopers ... afrekenen ... hun bestelling wegbrengen ...
lege bakken ophalen ... camion weer laden (leeggoed en onverkocht fruit) ...
mazout (koffie met jenever) gaan drinken in buurtcafé ... om zeven uur terug naar huis en slapen ...
in de namiddag en vooravond fruittelers uitbetalen.


De bak hierboven was er eentje voor appelen en peren.
Die voor aardbeien was slechts een derde hoog. Daar moest eerst een wit papier mooi ingeplooid worden en dan vier of vijf (?) kilogram  aardbeien.
Een bak dikke, een bak tussensoort, een bak kleine ...


Met deze 'bascule' werden de fruitbakken gewogen bij elke kweker. Eerst evenwicht maken met de de lege bak en dan het fruit wegen.
Aan de ene kant werd een gepast gewicht geplaatst en aan de andere kant de te wegen bak fruit. De weegverhouding was 1 op 10.


Foto 1970 - De aardbeienbond rijdt mee in de stoet bij de inhuldiging van burgemeester Valkeniers.
Samen met het wegebben van de aardbeienteelt uit tuin en akker verdween ook deze vereniging.
Staat nog vermeld in de gemeentegids van 1975 maar niet meer in deze van 1980.

Getuigenis van Jerome Wellemans
De aardbeienmarkt te Schepdaal

Pajottenland was de bakermat  van de aardbeienteelt met als centrum de markt van Schepdaal.
Voor de oorlog kwamen alle kwekers uit het omliggende dan ook  naar onze markt met paard en kar, een hondenkar,  de kruiwagen ja zelfs met een zwaarbeladen fiets.
Men beweerde dat men zich geen Schepdalenaar kon noemen als ge geen perceel aardbeien staan had.
Onder de oorlog was er geen markt maar moest men alles aanvoeren naar de “coöperatie” en kreeg men een vastgestelde prijs volgens de kwaliteit.
Ik herinner mij nog de naoorlogse periode toen het marktplein te klein was en de aanpalende straten ingepalmd werden.
Terwijl de markt zich vulde en de koopwaar uitgestald en afgedekt stond met een zeil deden de cafés en handelaars gouden zaken ...
Ja, de pintjes lambik moest er voor zorgen dat men zich niet liet in de zak zetten door lepe handelaars.
In Schepdaal hadden we Free Geeroms (grootvader van Frederik) en Jules De Quanter (beneden aan de Marktstraat,  nu “In de Wijndruif”).
Klokslag één uur was er de champetter met zijn bel en was het een stormloop van handelaars en winkeliers om de beste loten er uit te pikken en een prijsafspraak te maken.
Na de markt om twee uur mocht men zijn waar gaan leveren hetzij in een garagepoort of een café, na de markt werden er nog enkele pintjes gedronken op de goede of slechte afloop.
Toen we in het achtste 'studiejaar' de kersen van meester Stany geplukt hadden  mochten we ook naar de markt met de vruchten van onze noeste arbeid.
Toen de markt gedaan was stonden we er nog met onze koopwaar, tot onze pa met de vraag ... awel jongens, nog niet verkocht?
Neen ze hebben ons nog niets gevraagd waarop hij een handelaar aansprak en we mochten gaan leveren beneden aan de Marktstraat bij Jules van Quanter. 
Tot op de laatste centiem moesten we rekenschap geven, neen een limonade kon er niet af.

Contact voor aanpassingen/aanvullingen of opmerkingen: raymond.berlanger@telenet.be